Ogród dla każdego może pełnić inną funkcję. Jedni będą chcieli się w nim relaksować, inni urządzać przyjęcia pod gołym niebem. Dla niektórych to oaza spokoju, dla kolejnych wizytówka posesji. Jeśli chcesz, żeby ogród przed domem był dokładnie taki, o jakim marzysz, możesz podjąć się samodzielnego zaprojektowania wolnej przestrzeni na posesji. Jak zatem zaprojektować i założyć ładny ogród przed domem?
Projekt ogrodu przed domem
Na projekt ogrodu i jego późniejszy wygląd wpływają nie tylko indywidualne preferencje mieszkańców. To przeróżne uwarunkowania, w które ogród powinien się wpasować. Pod uwagę należy wziąć między innymi dostępną przestrzeń, rodzaj gleby, czynniki atmosferyczne, a nawet to, ile w przyszłości będziemy mogli poświęcić czasu na pielęgnację zasadzonych roślin.
Po pierwsze: przygotuj plan ogrodu
Pierwszym krokiem w zaprojektowaniu ogrodu jest stworzenie szczegółowego planu, który będzie uwzględniał wyżej wspomniane uwarunkowania, a także oczekiwania i upodobania mieszkańców. Zastanawiasz się, jak zaplanować ogród? To proste!
Rozpocznij od szkicu koncepcyjnego (możesz użyć do tego mapy), w którym uwzględnisz:
- podziemne instalacje, które już istnieją lub są przewidziane w projekcie zagospodarowania terenu;
- trasy dojścia i dojazdu od bramy do budynku;
- małą architekturę, czyli różnego rodzaju altany, murki, schodki, ławki czy oczka wodne;
- usytuowanie innych elementów: kompostownika, śmietnika, studzienki;
- miejsce do sadzenia roślin, pamiętając, że z roku na rok mogą być one coraz większe (warto zaznaczyć na szkicu docelowe rozmiary krzewów, drzew i innych roślin).
W planie weź pod uwagę rozmiar dostępnej przestrzeni, poziom wód gruntowych i rodzaj gleby. Ostatniej czynności można dokonać za pomocą specjalnych zestawów do badania próbki ziemi oraz określania jej pH. Dzięki takim badaniom będzie można dostosować rodzaj zasadzeń lub zmienić właściwości chemiczne i biologiczne gleby z pomocą specjalnych nawozów.
Odczyn gleby wskazuje na kwasowość, zasadowość lub neutralność gleby w zakresach liczbowych:
- powyżej 7,2 – gleby zasadowe
- 7,2-6,6 – gleby obojętne
- 6,6-5,5 – gleby lekko kwaśne
- 5,5,-4,4 – gleby kwaśne
- poniżej 4,4 – gleby kwaśne
Optymalną wartością dla większości roślin (w tym również trawnika) jest odczyn obojętny w okolicy pH 6-7. Na rynku dostępnych jest jednak wiele roślin, które wymagają typowo kwaśnego lub zasadowego podłoża – jeśli trafią na odwrotne warunki glebowe, ich uprawa może być niezwykle trudna lub niemożliwa.
Plan powinien określać także ustalenie kolejności prac, dzięki czemu uniknie się ewentualnych błędów oraz skutecznie zoptymalizuje się wszelkie działania. W efekcie nasadzenia nie będą przypadkowe, tylko szczegółowo zaplanowane, co sprawi, że ogród będzie pięknie rozwijał się i cieszył oko nawet za 30 lat.
Określ funkcje ogrodu
Piękny ogród przed domem może pełnić różne funkcje, które warto określić już na etapie projektowania terenu zielonego. W zależności od przeznaczenia może różnić się rodzajem i lokalizacją nasadzeń.
Ogród może:
- być przeznaczony do rekreacji czynnej (np. mini boisko) lub biernej (opalanie, relaks, grillowanie),
- pełnić funkcję reprezentacyjną,
- być gruntem pod uprawę własnych owoców i warzyw,
- spełniać wszystkie powyższe funkcje.
Przy planowaniu można także określić czy będzie to ogród, który będzie wieloletnią pasją, czy może ma to być teren zielony łatwy w utrzymaniu, wymagający wyłącznie podstawowej wiedzy i umiejętności.
W poszukiwaniu stylu ogrodu…
Osoby zastanawiające się, jak zaprojektować ogród przydomowy, powinny również kierować się tym, co im się podoba. Przydatne w projektowaniu własnej zielonej przestrzeni może być również określenie wymarzonego stylu ogrodu. Poniżej najpopularniejsze style ogrodowe:
Ogród nowoczesny
Uporządkowany i minimalistyczny – to główne przymiotniki charakteryzujące ogród w stylu nowoczesnym. W tym trendzie dominują przede wszystkim proste i geometryczne formy. Charakterystyczne dla tego stylu równe linie ścieżek i chodników, przycięte w geometryczne kształty krzewy i drzewa oraz minimalistyczne rośliny pięknie współgrają z materiałami, takimi jak naturalny kamień, metal, drewno, a nawet aluminium i szkło. Można postawić również na różnego rodzaju artykuły dekoracyjne do ogrodu: figurki, latarenki, grille czy szkło ozdobne.
Roślinami, które wpisują się w nowoczesny styl ogrodu, są bukszpan wieczniezielony, ligustr, kępy bambusa, sosny w formie bonsai, magnolia, miskant chiński. Mile widziane są wszelkiego rodzaju trawy ozdobne, różne zioła, wymienione krzewy do formowania czy pnącza (kokornak lub bluszcz).
Ogród w stylu angielskim
Przeciwieństwem minimalizmu i systemowego układu jest ogród w stylu angielskim, w którym w dużym skrócie dominują swobodne rozwiązania, naturalność oraz romantyczne akcenty i zakątki. Już z założenia ogrody w tym stylu powinny być bujne i „dzikie”, jednak to wyłącznie pozorne nieuporządkowanie. Chcąc zaplanować ogród w stylu angielskim, warto postawić przede wszystkim na róże, liczne pnącza, barwne rabaty oraz nasadzenia piętrowe.
Wśród roślin w ogrodzie angielskim numerem jeden jest wcześniej wspomniana róża, ale w plan świetnie wkomponują się również: bluszcz pospolity, nagietek lekarski, budleja Dawida, jaśminowiec wonny, wieloletnie hortensje, hibiskusy oraz piwonie. Dobrym pomysłem jest również rozejrzenie się po okolicy i sprawdzenie, jakie gatunki otaczają działkę. Najważniejsze w tej kwestii jest dobranie roślin łatwych w uprawie, które poniekąd same kształtują krajobraz w naszym ogrodzie.
W projekcie ogrodu w stylu angielskim nie może zabraknąć elementów małej architektury, które tworzą romantyczne i ciche zakątki, czyli ławeczki, altanki, fontanny czy rzeźby, do których można dotrzeć naturalną ścieżką, której powierzchnia zazwyczaj usypana jest żwirem lub drobnymi kamieniami.
Ogród japoński
Azjatycki krajobraz w miniaturze – dlaczego nie? Miłośnicy niestandardowych rozwiązań mogą zaprojektować swój ogród właśnie w tym stylu. Ogród japoński charakteryzuje przede wszystkim prostota i elegancja, które ogarnia wszechobecna harmonia. Każdy z elementów jest dopracowany w najmniejszym stopniu. Obecnie ogrodowa filozofia z Japonii zdobywa coraz więcej zwolenników w Polsce.
Plan zagospodarowania powinien obejmować rozmaite kamienie, które symbolizują wieczność i stałość. Ważnym punktem w ogrodzie japońskim jest również woda – jako symbol życia, powinna z jednej strony płynąć wolno i spokojnie, a w innych miejscach przyjąć formę rwących potoków i wodospadów. Oba nurty powinny spotkać się w stawie, który naśladuje morze.
Rośliny w ogrodzie japońskim uzupełniają styl harmonijnej przestrzeni. Ważne nie tylko z perspektywy uprawy, ale również symboliki, są rośliny zimozielone, które oznaczają długowieczność. Jak urządzić ogród przed domem w stylu japońskim… w Polsce? Można wykorzystać przede wszystkim drzewa: sosny, japońską wiśnię i śliwę, świerki lub cyprysy. Ciekawym i charakterystycznym elementem będą także japońskie sosny bonsai. Barwne krzewy będą pięknie wyróżniać się na tle zielonych roślin. Można wybrać zatem azalię, bez, piwonię, kalinę lub dereń.
Ogród wiejski
Swoboda, ożywcze kolory i naturalne piękno – to główne cechy charakterystyczne ogrodów urządzanych w stylu rustykalnym. To przestrzeń, w której zacierają się granice pomiędzy częścią dla roślin ozdobnych a sadem bądź warzywniakiem. W ogrodzie stylizowanym na wiejski mogą wystąpić samosiejki, które z pewnością nie będą niemile widziane. Jaśminowce, lilaki, róże, słoneczniki, nasturcje, maciejki, lwie paszcze, żółcień, jabłonie, śliwy – te i wiele innych roślin z pewnością będą pięknie prezentować się w tym swobodnym stylu. To idealna propozycja dla osób, które nie mają pomysłu na konkretną aranżację, a którym zależy na miłych dla oka kwiatach, krzewach i drzewach.
Wybierz rośliny do ogrodu
Wstępne określenie ulubionego stylu może pomóc w wyborze roślin do ogrodu. To także wstęp do tego, jak zagospodarować ogród w sposób przemyślany. Poniżej kilka uniwersalnych wskazówek, które warto wykorzystać przy projektowaniu ogrodu:
- Rośliny ogrodowe, które będą rosnąć obok siebie, powinny mieć podobne wymagania glebowe, nawozowe, wodne i świetlne.
- Unikaj sadzenia gatunków ekspansywnych obok delikatnych roślin – pierwsze mogą „zagłuszyć” te drugie.
- W projekcie uwzględnij również odpowiednie odstępy i wcześniej wspomniany docelowy rozmiar kwiatów, krzewów i drzew.
- Zaplanuj teren zielony tak, by przez cały rok wyglądał pięknie. Wiosną i latem ogród będą dekorować kwiaty, a jesienią i zimą krzewy oraz drzewa iglaste. Kwitnące zimą rośliny ogrodowe to między innymi ciemiernik, oczar, kalina, a w późniejszym czasie, zwiastujące wiosnę: przebiśniegi, krokusy i narcyzy.
Jeśli ogród ma być utrzymany w dobrej kondycji, konieczne jest coroczne zasilanie roślin nawozami wieloskładnikowymi lub naturalnym kompostem. Dzięki właściwie dobranym i zastosowanym nawozom rośliny będą rosnąć bujnie oraz obficie. Takie preparaty mogą chronić je również przed wystąpieniem mrozów lub negatywnym działaniem warunków atmosferycznych. Istotne jest również systematyczne przycinanie żywopłotów i krzewów. Niektóre rośliny mogą rosnąć w jednym miejscu nawet 20 lat (funkie, liliowce, piwonie), dlatego ich rozmieszczenie w projekcie jest bardzo istotne.
Projektując nasadzenia, bardzo ważne jest, ile czasu w przyszłości będziemy mogli przeznaczyć na pielęgnację ogrodu. Rośliny, krzewy i drzewa to nasza fabryka tlenu i gwarancja zdrowego mikroklimatu, dlatego ich właściwa pielęgnacja jest niezwykle ważna. Stosunkowo łatwe w uprawie są iglaki oraz byliny, które nie potrzebują szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Wolne miejsce pomiędzy roślinami można wysypać korą, która utrudni wzrost chwastów.
W planie określającym budżet na założenie ogrodu można uwzględnić również narzędzia i sprzęt ogrodniczy, który przyda się w późniejszej uprawie. To różnego rodzaju kosiarki, łopaty, konewki, węże, opryskiwacze czy chociażby rękawice ogrodowe.
Samodzielnie zaprojektuj ogród
Z technicznego punktu widzenia aspektem pomocnym przy projektowaniu ogrodu przydomowego może być narysowanie siatki na mapie posesji. Układ ogrodu może być prosty, okrągły lub opierający się na liniach swobodnych. Należy pamiętać przy tym o zachowaniu strefy otwartej, gdzie znajduje się trawnik oraz zamkniętej, na której zasadzone są rośliny. Taki podział wprowadza ład i porządek na całej przestrzeni. Siatka ma na celu zapanowanie nad kształtami przyszłego ogrodu i proporcjami poszczególnych elementów.
Przy tworzeniu projektu trzeba wykonać pomiary i upewnić się, że na papierze pracuje się na prawidłowej skali. W dobrym projekcie należy uwzględnić otoczenie i zrozumieć jego prawdziwą naturę. Wykonanie prawidłowego planu to także umiejętność rozpoznawania zarówno możliwości, jak i ograniczeń terenu. Warto pamiętać, że ogród powinien płynnie uzupełniać i podkreślać styl domu.
Zastosowanie się do naszych rad z pewnością pomoże w stworzeniu wyjątkowej przestrzeni, która zagwarantuje jego użytkownikom naturalne piękno, relaks, czyste powietrze i, z pewnością, mnóstwo satysfakcji.